Operatori i sistemit elektrotransmetues

SHËRBIMI PËR MENAXHIMIN OPERACIONAL kryen këto aktivitete:

• Mbledhja dhe arkivimi i të dhënave të nevojshme për planifikimin dhe analizën e punës së Sistemit elektrotransmetues (SET), përgatitjen e raporteve për punën e SET;
• Rregullimi i frekuencës dhe shkëmbimi i energjisë (përdorimi i rregullimit dytësor, angazhimi i rregullimit terciar, aktivizimi i fuqisë rezervë në rast të avarive ose devijimeve të mëdha në furnizimin me energji elektrike të konsumatorëve) dhe rregullimi i tensionit;
• Monitorimi i funksionimit të SET (frekuenca, gabimi i zonës rregulluese, tensioni, rrymat e energjisë aktive dhe reaktive);
• Organizimi i aktiviteteve të remontit dhe aktiviteteve për mirëmbajtjen e rrjetit të transmetit (miratimi i aktiviteteve të ndërhyrjes, hapja dhe mbyllja e lejeve të punës, manipulimet për ndryshimin e gjendjes së përshtatjes së elementeve të rrjetit të transmetimit;
• Vënia në punë e objekteve energjetike të sapondërtuara ose të rikonstruktuara të lidhura drejtpërdrejt me rrjetin e transmetimit të operuar nga MEPSO;
• Veprimtaritë operacionale: ndryshime në Planet ditore të punës së SET, ndryshimi i planit të angazhimit të njësive prodhuese, ridispeçimi, analiza e besueshmërisë së punës së SEE sipas kriterit "N-1";
• Merr masa, në rast ndërprerjeje, për rivendosjen e kushteve normale të punës së SEE;
• Përcakton prioritetet gjatë kryerjes së aktiviteteve në rrjetin e transmisionit;
• Analiza e besueshmërisë së sistemit të transmetimit për planin e propozuar për angazhimin e objekteve prodhuese;

SHËRBIMI PËR PLANIFIKIM OPERACIONAL kryen këto aktivitete:

• Krijimi i një diagrami përfundimtar ditor të prodhimit dhe konsumit të energjisë elektrike në Republikën e Maqedonisë së Veriut;
• Zhvillimi i planeve ditore të shkëmbimeve ndërkufitare;
• Koordinimi me bllokun SMM;
• Analiza e besueshmërisë së rrjetit të transmetimit për planin e propozuar për angazhimin e kapaciteteve prodhuese dhe këmbimit (marrja dhe analiza e planit të propozuar dhe konfirmimi i diagramit përfundimtar ditor të prodhimit dhe konsumit të energjisë elektrike);
• Koordinimi i aktiviteteve të remontit, përkatësisht përgatitja e planit për shkyçjen e elementeve të transmetimit dhe prodhimit nga rrjeti i transmetimit në nivel vjetor, mujor dhe ditor;
• Miratimi i kërkesave të planifikimit për shkyçje të kapaciteteve transmetuese;
• Llogaritja e mbingarkesës në rrjetin e transmetimit për ditën e ardhshme (llogaritja e DACF), përgatitja, përkatësisht në format UCTE dhe CIM, dhe shkëmbimi i modeleve DACF me Operatorët e sistemit fqinj (OST);
• Krijimi dhe shkëmbimi i D2CF përkatësisht në format UCTE dhe CIM, modele me Operatorët e sistemit fqinj;
• Përgatitja dhe prodhimi i modeleve vjetore në G-1, përkatësisht në format UCTE dhe CIM,
• Llogaritja e kapaciteteve transmetuese ndërkufitare (NTC) në nivel vjetor dhe mujor;
• Llogaritja e shkëmbimit ndërkufitar sipas metodologjisë CBT (ITC);
• Optimizmi i punës së EES;
• Planifikimi afatshkurtër, afatmesëm dhe afatgjatë i SEE-së;

SHËRBIMI I ORGANIZIMIT DHE MENAXHIMIT TË TREGUT TË BALANCIT EE kryen këto aktivitete:

• Lidhja e Marrëveshjeve për transmetimin e energjisë elektrike;
• Prodhimi i bilanceve elektroenergjetik sipas Ligjit për Energjetikë;
• Regjistrimi i pjesëmarrësve në tregun e energjisë elektrike për pjesëmarrje në ankandet për ndarjen e kapaciteteve transmetuese ndërkufitare;
• Planifikimi dhe prokurimi i shërbimeve të sistemit;
• Lidhja e Marrëveshjeve për balancimin e ofruesve të shërbimeve;
• Lidhja e Marrëveshjeve me palët përgjegjëse të bilancit (PPB);
• Mbajtja e Regjistrit të PPB dhe grupeve të bilanceve;
• Llogaritja e çmimit të shlyerjes së devijimeve dhe energjisë së bilancit të aktivizuar;
• Planifikimin, blerjen dhe dërgimin e energjisë elektrike për kompensimin e devijimeve të padëshiruara të zonës së kontrollit në përputhje me rregulloren ENTSO-E;
• Lidhja e Marrëveshjeve për blerjen dhe shitjen e energjisë elektrike për mbulimin e devijimeve të padëshiruara në rrjetin e transmetimit të energjisë elektrike;
• Planifikimi dhe prokurimi i energjisë elektrike për të mbuluar humbjet e energjisë elektrike në rrjetin e transmetimit të energjisë elektrike;
• Lidhja e kontratave për shpërndarjen e energjisë elektrike për mbulimin e humbjeve në rrjetin e transmetimit të energjisë elektrike me ofertuesit më të favorshëm;

Shërbimi SCADA/EMS është përgjegjës për funksionimin e sistemit teknik për kontroll dhe menaxhim të sistemit elektroenergjetik të Republikës së Maqedonisë së Veriut. Fusha e aktiviteteve përfshin marrjen, përpunimin dhe prezantimin e të dhënave të nevojshme për menaxhim në kohë reale dhe të zgjeruar. Në domenin e këtij shërbimi është edhe sigurimi i funksionimit të gjithë sistemit teknik për menaxhimin e objekteve elektroenergjetike dhe rrjetit elektrotransmetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Shërbimi AMR/MDM dhe matja e energjisë elektrike: Roli kryesor i shërbimit AMR/MDM (Automated Meter Reading/Meter Data Management) është të marrë të dhëna nga pajisjet matëse (( Load profiles, Billing data , data Loss…), ruajtja e të dhënave në një bazë të dhënash, si dhe përpunimin dhe shpërndarjen e tyre. Shërbimi funksionon sipas zhvillimit të operacioneve dhe planifikimit të rrjetit dhe kontribuon në marrjen e modeleve të sakta të ngarkesave, si dhe në një shërbim më të mirë për përdoruesit me shpërndarje ditore të të dhënave matëse. Shërbimi AMR/MDM zhvillon gjithashtu kërkesa specifike në lidhje me efiçencën dhe efektivitetin e konsumit për funksionimin normal dhe pa probleme të proceseve në sistemin EE. Në të njëjtën kohë, ky shërbim është i ngarkuar me vendosjen dhe funksionimin e matësve të energjisë elektrike. Bëhet fjalë për numërimin dhe kontrollin e njehsorëve në objektet e ShA MEPSO si dhe në objektet e demarkacionit ndërmjet ShA MEPSO dhe ShA ESM, përkatësisht ShA MEPSO dhe EVN Maqedoni.

Shërbimi për sistemet e mbikëqyrjes dhe menaxhimit të OEE është përgjegjës për sistemet e mbikëqyrjes dhe menaxhimit të objekteve elektroenergjetike – trafostacione elektroenergjetike 110/x dhe 400/110KV. Sistemet SACS mundësojnë marrjen e statuseve të pajisjeve kumtuese, matjet analoge, alarmet dhe komandimin e pajisjeve çmontuese në kohë reale, në nivel lokal nga vetë TS dhe në distancë nga QND. Në këtë mënyrë rritet vëzhgueshmëria e rrjetit elektroenergjetik të Maqedonisë dhe rritet efikasiteti, sigura dhe besueshmëria në funksionimin e sistemit elektroenergjetik të Maqedonisë.

Shërbimi për sistemet teleinformatike është përgjegjës për funksionimin e strukturës së rrjetit teleinformatik që përdoret për shkëmbimin e të dhënave ndërmjet Qendrës nacionale të dispeçerit dhe objekteve elektroenergjetike. Gjithashtu, shërbimi është përgjegjës për funksionimin e telekontrolingut intefejs ndërmjet sistemit SCADA dhe impianteve elektroenergjetike, si dhe interfejseve të tjera. Ky shërbim përfshin edhe sistemin Electrnic Highway përmes të cilit shkëmbehen të dhënat ndërmjet qendrave të ENTSO-E dhe Qendrës dispeçer nacionale të MEPSO-s. Lidhja me operatorët e sistemit të transmetimit të vendeve fqinje bëhet përmes të njëjtit sistem.